Hiệp định Thương mại Tự do Vietnam – Chile (VCFTA) (2012)

VCFTA – Vietnam Chile Free Trade Agreement là Hiệp định thương mại tự do đầu tiên Việt Nam ký kết với một nước Mỹ La tinh và là FTA thứ 8 mà Việt Nam ký kết trong quá trình tự do hóa thương mại của mình. Thời điểm đó Chile đã ký kết tới 25 FTA, kim ngạch thương mại với các đối tác FTA chiếm ~ 90% thương mại của nước này. Trước ký kết, trao đổi thương mại giữa Việt Nam và Chile tăng trưởng trung bình 26,8%. Đặc biệt về phía Việt Nam, xuất khẩu sang Chile tăng hơn 41%. Việc ký kết FTA ngoài mục đích tăng cường thương mại đối với thị trường Chile, còn là cơ hội để hàng hóa Việt Nam tiếp cận các thị trường khác trong khu vực Mỹ La tinh. VCFTA bắt đầu đàm phán từ tháng 10/2008 và kết thúc vào tháng 11/2011. Tuy nhiên, do thủ tục phê chuẩn nội bộ của mỗi nước mất nhiều thời gian nên đến tháng 01/2014 hiệp định mới chính thức có hiệu lực.

Nội dung sơ lược của các văn bản Hiệp định gồm:

  • Nội dung Hiệp định: ký ngày 11/11/2011 tại Hô-nô-lu-lu, Ha-oai, Mỹ. Hiệu lực phụ thuộc vào việc hoàn tất các thủ tục pháp lý cần thiết trong nước của mỗi bên. Hiệp định có hiệu lực vào ngày đầu tiên của tháng thứ hai sau tháng mà các bên trao đổi thông báo bằng văn bản về việc đã hoàn thành các thủ tục pháp lý cần thiết của mình để hiệp định có hiệu lực, hoặc thời điểm khác do các bên có thỏa thuận;
  • Biểu cam kết thuế quan của Việt Nam;
  • Biểu cam kết thuế quan của Chile;
  • Quy tắc xuất xứ.

Nội dung của VCFTA mới chỉ dừng lại ở thương mại hàng hóa với những quy định hỗ trợ tiếp cận thị trường, quy tắc xuất xứ, các biện pháp vệ sinh dịch tễ, kiểm dịch động thực vật, rào cản kỹ thuật, phòng vệ thương mại….

Theo VCFTA, Việt Nam cam kết xóa bỏ 87,8% số dòng thuế (~ 91,22% kim ngạch nhập khẩu năm 2007) trong vòng 15 năm. Về phía Chile, quy mô 99,62% kim ngạch xuất khẩu của năm 2007 sẽ được xóa bỏ của Việt Nam trong vòng 10 năm, trong đó 81,8% kim ngạch và 83,54% dòng thuế sẽ được xóa bỏ ngay. Một số mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam (dệt may, thủy sản, cà phê, chè, máy tính và linh kiện) sẽ được cắt giảm thuế nhanh chóng về 0% ngay sau khi hiệp định được ký kết hoặc sau 5 năm.

Liên quan đến Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – Chile (VCFTA), Chính phủ Việt Nam ban hành tính đến hiện tại gồm 03 thông tư, quyết định quy định, hướng dẫn như sau:

  • Thông tư số 05/2015/TT-BCT ngày 27/03/2015 v/v Sửa đổi, bổ sung mẫu Giấy CNXXHH ban hành kèo theo Thông tư số 31/2013/TT-BCT ngày 15 tháng 11 năm 2013 quy định thực hiện Quy tắc xuất xứ trong Hiệp định khu vực thương mại tự do Việt Nam – Chi Lê
  • TT số 162/2013/TT-BTC ngày 15/11/2013 v/v Ban hành Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt của Việt Nam để thực hiện Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam-Chi Lê giai đoạn 2014 – 2016
  • TT số 31/2013/TT-BCT ngày 15/11/2013 v/v Quy định thực hiện Quy tắc xuất xứ trong Hiệp định khu vực thương mại tự do Việt Nam – Chi Lê.

Nguồn: Nguyễn Hoàng Quy và cộng sự (2018), Chính sách thương mại quốc tế: Lý luận và thực tiễn Việt Nam hội nhập toàn cầu, NXB Thống kê.