Khái niệm và các đặc trưng cơ bản của TQM

1. Khái niệm

TQM được nhiều nước trên thế giới đánh giá là một phương thức quản lý mang lại hiệu quả cao. Chính nhờ áp dụng thành công TQM mà chất lượng sản phẩm của Nhật sau vài thập niên từ yếu kém đã nâng lên một trình độ cao, có uy tín trên thế giới. Thành công của Nhật sau khi áp dụng TQM đã khiến cho các doanh nghiệp của nhiều nước tìm đến và áp dụng TQM. Bước khởi đầu hình thành Quản lý chất lượng đồng bộ là từ kiểm soát chất lượng toàn diện -TQC (Total Quality Control). Quá trình phát triển từ những hoạt động riêng biệt về kiểm soát chất lượng trong các công ty của Nhật Bản với những đúc kết trao đổi kinh nghiệm quản lý chất lượng hàng năm đã dẫn đến hình thành phương thức quản lý chất lượng đồng bộ. TQM là bước hoàn thiện của TQC với những ý tưởng cơ bản sau đây:

• Quản lý chất lượng là trách nhiệm của mỗi người, mỗi bộ phận trong công ty.
• Quản lý chất lượng đồng bộ là một hoạt động tập thể đòi hỏi phải có những nỗ lực chung của mọi người.
• Quản lý chất lượng đồng bộ sẽ đạt hiệu quả cao nếu mọi người, từ chủ tịch công ty đến công nhân sản xuất, nhân viên cung tiêu cùng tham gia.
• Quản lý chất lượng đồng bộ đòi hỏi phải quản lý có hiệu quả mọi giai đoạn công việc trên cơ sở sử dụng vòng quản lý PDCA.
• Hoạt động của các nhóm chất lượng là một phần cấu thành của quản lý chất lượng đồng bộ.

Mục tiêu của TQM là cải tiến chất lượng và thỏa mãn khách hàng ở mức tốt nhất cho phép. Đặc điểm nổi bật của TQM so với các phương pháp quản lý chất lượng trước đây là cung cấp một hệ thống toàn diện cho công tác quản lý, cải tiến mọi khía cạnh có liên quan đến chất lượng, huy động sự tham gia của mọi bộ phận và mọi cá nhân để đạt mục tiêu chất lượng.

TQM là một phương thức quản lý, định hướng vào chất lượng, dựa trên sự tham gia của mọi thành viên nhằm đem lại sự thành công dài hạn thông qua sự thỏa mãn khách hàng, lợi ích của mọi thành viên và của xã hội.

2. Các đặc trưng cơ bản của TQM

Các đặc trưng của TQM cũng như những hoạt động được gói gọn vào các điều mấu chốt dưới đây và đó cũng đồng thời là trình tự căn bản để xây dựng TQM:

• Nhận thức: Phải hiểu rõ những khái niệm, những nguyên tắc quản lý chung, xác định rõ vai trò, vị trí của TQM trong tổ chức.
• Cam kết: Sự cam kết của lãnh đạo, các cấp quản lý và toàn thể nhân viên bền bỉ theo đuổi các chương trình và mục tiêu về chất lượng, biến chúng thành cái thiêng liêng nhất của mỗi người khi nghĩ đến công việc.
• Tổ chức: Đặt đúng người vào đúng chỗ, phân định rõ trách nhiệm – quyền hạn của từng người.
• Đo lường: Đánh giá về mặt định lượng những cải tiến, hoàn thiện chất lượng cũng như những chi phí do những hoạt động không chất lượng gây ra.
• Hoạch định chất lượng: Thiết lập các mục tiêu, yêu cầu về chất lượng, các yêu cầu về áp dụng các yếu tố của hệ thống chất lượng.
• Thiết kế chất lượng: Thiết kế công việc, thiết kế sản phẩm và dịch vụ, là cầu nối giữa marketing với chức năng tác nghiệp.
• Hệ thống quản lý chất lượng: Xây dựng chính sách chất lượng, các phương pháp, thủ tục và quy trình để quản lý các quá trình hoạt động của tổ chức.
• Sử dụng các phương pháp thống kê: theo dõi các quá trình và sự vận hành của hệ thống quản lý chất lượng.

• Tổ chức các nhóm chất lượng như là những hạt nhân chủ yếu của TQM để cải tiến và hoàn thiện chất lượng công việc, chất lượng sản phẩm. Sự hợp tác nhóm được hình thành từ lòng tin cậy, tự do trao đổi ý kiến và từ sự thông hiểu của các thành viên đối với mục tiêu, kế hoạch chung của tổ chức.
• Đào tạo và tập huấn thường xuyên cho mọi thành viên của tổ chức về nhận thức cũng như về kỹ năng thực hiện công việc.
• Lập kế hoạch thực hiện TQM: Trên cơ sở nghiên cứu các cẩm nang áp dụng TQM, lập kế hoạch thực hiện theo từng phần của TQM để thích nghi dần, từng bước tiếp cận và tiến đến áp dụng toàn bộ TQM.